Indiana Jones en de Dial of Doom (2023) – De laatste grote reis

Indiana Jones en de Dial of Doom is het vijfde en laatste deel van de legendarische avonturenfranchise met de meest iconische archeoloog uit de filmgeschiedenis in de hoofdrol. Geregisseerd door James Mangold (bekend om Logan En Ford versus Ferrari), markeert deze film de eerste film in de reeks niet geregisseerd door Steven Spielberg noch geproduceerd door George Lucas.

De film, die in 2023 uitkwam, probeert de verhaallijn van Henry “Indiana” Jones Jr., wederom uitgevoerd door de onvergelijkbare Harrison Ford, die op 80-jarige leeftijd terugkeert naar het personage. Dit nieuwste avontuur combineert geschiedenis, sciencefiction, nostalgie en klassieke actie, en introduceert nieuwe personages die de ouder wordende held vergezellen – en uitdagen – op zijn laatste reis.

Synopsis

Het verhaal begint in 1944, tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Een jonge Indiana Jones probeert samen met zijn collega Basil Shaw te voorkomen dat de nazi's oude artefacten met verborgen krachten in beslag nemen. Een van hen is de Wijzerplaat van Archimedes (ook bekend als de “Dial of Doom”), een mythisch apparaat waarvan men zegt dat het de tijd kan veranderen.

De film springt naar 1969. Indiana is ouder, eenzaam en staat op het punt met pensioen te gaan als hoogleraar. De wereld is veranderd: de nazi's zijn verslagen, astronauten zijn op de maan geland en het moderne tijdperk gaat onverminderd door.

De dochter van zijn oude vriend Basil, Helena Shaw (gespeeld door Phoebe Waller-Bridge) duikt weer op in zijn leven, op zoek naar de mysterieuze wijzerplaat die zijn vader jarenlang obsessief bestudeerde. Ook na hem is Jürgen Voller (Mads Mikkelsen), een voormalige nazi-wetenschapper die in het geheim voor de Amerikaanse overheid werkt aan het ruimtevaartprogramma, maar die zijn eigen agenda heeft: de wijzerplaat gebruiken om de loop van de geschiedenis te veranderen en het naziregime te herstellen.

Vanaf daar beginnen Indiana, Helena en hun jonge metgezel Teddy aan een race tegen de klok over de hele wereld - van New York naar Tanger, via Sicilië - in een laatste avontuur dat achtervolgingen, oude ruïnes, verrassende ontdekkingen en een onverwachte reflectie op tijd, geschiedenis en nalatenschap combineert.

Vorm

• Harrison Ford als Indiana JonesIn zijn laatste afscheid van het personage portretteert Ford een vermoeide maar nog steeds avontuurlijke Indy. Zijn menselijkheid en kwetsbaarheid zijn meer dan ooit aanwezig.
• Phoebe Waller-Bridge als Helena Shaw: Indy's nichtje, sluw, charismatisch en met haar eigen motieven, is ze zowel een gezelschapsdame als een contrast met de hoofdpersoon.
• Mads Mikkelsen als Jürgen Voller:Een geraffineerde, koude en berekenende schurk die met behulp van de wijzerplaat de geschiedenis wil herschrijven.
• Toby Jones als Basilicum Shaw: Oude vriend uit Indiana, wetenschapper geobsedeerd door de geheimen van de wijzerplaat.
• Antonio Banderas als Renaldo: Indy's vriend in de Middellandse Zee, zeil- en duikexpert.
• Boyd Holbrook als Klaber: Vollers gewelddadige handlanger.
• Ethann Isidore als Teddy Kumar:Helena's jonge metgezel, die enigszins doet denken aan personages als Korte Ronde (De Tempel des Oordeels).

Recensies

De recensies waren gemengd, maar overwegend positief. Vooral wat betreft het respect dat de film toont voor de nalatenschap van het personage en de serie.

Sterke punten volgens critici:

• Een waardig afscheidHarrison Ford geeft een emotioneel rijke vertolking, meer introspectief dan in voorgaande delen.
• Goede handelingsrichting: Mangold behoudt de klassieke stijl van de saga, maar met een moderne uitvoering.
• Goed geïntegreerde nostalgische elementen:Cameo's, muziek en verwijzingen naar het verleden voelen niet geforceerd aan.
• Veroudering verkennenHet script durft te praten over ouderdom, het verstrijken van de tijd en de plaats van helden in een veranderende wereld.

Negatieve beoordelingen:

• Lange duur (meer dan 2 uur en 30 minuten):Sommigen vinden dat het tempo in bepaalde stukken afneemt.
• Onderbenutte schurkOndanks Mikkelsens solide acteerprestatie, mist zijn personage de dominante aanwezigheid van eerdere antagonisten.
• Overmatige sciencefictionelementen:Het hoogtepunt verdeelde het publiek met zijn gedurfde wending naar het fantastische/wetenschappelijke.

Publieke ontvangst

Indiana Jones en de Dial of Doom Het werd door het grote publiek met gemengde gevoelens ontvangen. Veel trouwe fans waardeerden de respectvolle toon richting het personage en het emotionele afscheid. Anderen hoopten echter op een dynamischer avontuur of een minder fantasierijk verhaal.

In Rotte tomatende film scoorde ongeveer 69% van kritiek en een 88% van het publiek. In IMDb, handhaaft een rating rond de 6.6/10, wat wijst op een goede, zij het niet uitzonderlijke, acceptatie.

In termen van box office bracht de film ongeveer $ 1000 op $384 miljoen Wereldwijd is dit een bescheiden cijfer vergeleken met eerdere releases, maar gezien de post-pandemische context en de concurrentie in de box office is het toch respectabel.

Technische en visuele aspecten

• Visuele effectenHarrison Fords digitale ontgroening in de openingssequentie die zich afspeelt in de jaren 40 was een van de meest besproken technische aspecten. Velen prezen het om het realisme, anderen vonden het verontrustend.
• ProductieontwerpDe film behoudt de charme van exotische, eeuwenoude omgevingen en herschept zowel ruïnes als bruisende steden. De historische setting (1969) is zeer goed gedaan.
• Muziek: De legendarische John Williams componeerde de soundtrack voor dit deel, waarschijnlijk zijn laatste samenwerking met de franchise. Het hoofdthema blijft emotie oproepen en de nieuwe composities sluiten perfect aan bij de toon van het verhaal.
• Adres:James Mangold ontwerpt op vakkundige wijze een buitenlandse franchise, waarbij hij de erfenis van Spielberg respecteert, maar toch een emotioneler en volwassener perspectief op het personage weet te brengen.

Conclusie

Indiana Jones en de Dial of Doom Het is een nostalgisch, emotioneel en respectvol afscheid van een van de meest iconische filmhelden. Hoewel de film niet de frisheid of perfectie van de eerste drie delen haalt, is hij duidelijk boven verwachting. Het Koninkrijk van de Kristallen Schedel (2008) in toon, uitvoering en hart.

De film is niet bedoeld als een revolutie, maar eerder als een liefdesbrief aan een personage dat generaties heeft geïnspireerd. Harrison Ford geeft een memorabele vertolking, vol nuance en menselijkheid, die de cyclus waardig en zonder de noodzaak van overdreven heldendaden sluit.

Het is een slot dat met respect terugblikt op het verleden, oprecht op het heden en met een melancholische glimlach op de toekomst. Voor fans is het een welverdiend afscheid; voor nieuwe kijkers is het een toegangspoort tot een saga die al deel uitmaakt van de filmgeschiedenis.